3-2 ADVERBIAL CLAUSES
SHOWING CAUSE AND EFFECT RELATIONSHIPS
Neden-sonuç ilişkisi
bildiren bağlaçlar şunlardır: because, as, since, seeing that as/so long as.
inasmuch as. Bu bağlaçlar nedeni ifade eden cümlenin başında kullanılırlar.
Temel cümle ise sonucu belirtir. Adverbial clause temel cümleden önce ya da
sonra gelebilir.
Cause: I
was Ml. Effect: I didn't go to work.
Because I was ill, I didn't go to work. [
didn't go to work because I was ill.
Since she
wants to lose weight quickly, she is on a strict diet. Çabuk kilo vermek
istediği için sıkı bir perhiz yapıyor.
As/so
long as it is raining heavily. I think we can't go out for a
walk.
As it
was very cold in the garden, we decided to eat inside the restaurant.
Seeing
that
the traffic was rather heavy, we decided to take the back roads to work,
Seeing
as
you've got lots of money, you can pay for the drinks.
NOTES
a) Neden-sonuç ilişkisi bildiren cümlelerde
temel cümle ile yan cümle arasında tense uyuşması zorunlu değildir. Ancak yine
de eylemlerin zaman bakımından ilişkisine dikkat etmek gerekir. Örneğin.
"Because the grocery bag was heavy" ifadesini "I can't earn]
İt." biçiminde tamamlayanlayız. Çünkü çantanın ağır olması geçmiş zamana
aitse onu taşıyamama eylemi de geçmiş zamanla ifade edilmelidir. Bu nedenle bu
cümle şu biçimde tamamlanabilir;
Because the grocery bag was heavy, I couldn't carry it.
Şimdi şu örnekleri inceleyelim:
Because he drank too much last night, he feels
terrible now.
Because he drank too much last night, I drove the
car back from the party.
Yukarıdaki cümlelerden birincisinde 'drink'
eylemi geçmişte gerçekleşmiştir. 'Feel eylemi ise konuşmanın geçtiği anı ifade
etmektedir. Bu yüzden 'drink' past tense ile 'feel' present tense ile ifade
edilmiştir. İkinci cümlede ise 'drink' eylemi ile onun sonucu olan 'drive' aynı
zamana ait eylemlerdir. Bu yüzden her ikisi de past tense ile ifade edilmiştir
b) Neden-sonuç İlişkisi,
bağlaçların yanı sıra başka yapılarla da ifade edilebilir: because of, on account of, thanks to, owing to, due to. Bu yapılar
kendilerinden sonra isim, zamir ya da isim-fiil (gerund) alırlar.
Because
Since
As
As/so long as + a clause,
main clause.
Inasmuch as
Seeing that,
Seeing as
Because of On account of
Thanks to +
noun/pronoun/gerund, main clause.
Owing to Due to
Cause:
She was ill. Effect: She couldn't go to school.
Because
she was ill, she couldn't go to school. Hasta olduğu
için okula gidemedi.
Because
of her illness, she couldn't go to school. Hastalığı
yüzünden okula gidemedi.
I
was
late for work yesterday because the
traffic was heavy. 1 was late for work yesterday because of the heavy traffic.
As
prices rise dramatically, it's difficult to make ends meet.
Owing
to dramatically rising prices, it's difficult to make
ends meet.
Since employment is limited
in rural areas, many people are moving to big cities.
Due to the limited
employment in rural areas, many people are moving to big cities,
Bazen isim kalabalık bir
sözcük öbeğinden oluşabilir. Bu durumda isim ile cümle arasındaki ayrımı
yaparken dikkatli olunuz. İngilizce'de Subject
+ verb diziminin bir cümle oluşturduğunu anımsayınız.
Because
she bought me a very expensive present for my birthday, I
now feel obliged to buy her an expensive one too. (Subject + verb, a clause)
Because
of the very expensive present she bought me for my birthday, I
now feel obliged to buy her an expensive one too. (noun + relative clause =
"doğum günümde bana aldığı çok pahalı hediye" yine isimdir.)
Because
there has been construction work on the highway going on for some time now, we
have been taking another road to work.
On
account of the construction work on the highway going on for some time now, we
have been taking another road to work.
c) Because of, on account of, due to ve owing to yapılarından sonra the
fact that kullanırsak devamında İsim değil cümle gelir.
d) Therefore, consequently ve as
a result neden-sonuç ilişkisi bildiren transition'lardır. Transition, bir
düşünceden başka bir düşünceye geçişi sağlayan sözcük ya da sözcük grubudur.
Transition ikinci cümlenin yani sonuç cümlesinin başına gelir ve iki cümle yer
değiştiremez.
Cause:
It's raining heavily. Effect: We can't go out,
Because
it's raining heavily, we can't go out. We can't go out because it's raining heavily.
It's raining heavily. Therefore,
we can't go out.
Consequently, we
can't go out. As a result, we can't
go out.
It's raining heavily, so we
can't go out.
She didn't feel well. Therefore, she left the office early.
She didn't feel well. She, therefore,
left the office early. She didn't feel well. She left the office early, therefore. (Note: Birinci cümleden
sonra nokta yerine noktalı virgül koyup ikinci cümleye geçebiliriz. Bu durumda
cümleye küçük harfle başlanır.)
Bir transition cümle içinde
üç yerde bulunabilir: cümlenin başında, özneden sonra (yardımcı fiil varsa,
yardımcı fiille yüklem arasında) ve cümlenin sonunda. Genellikle transition
virgülle cümlenin devamından ayrılır.
Yukarıda tablodaki cümleler
aynı anlamı ifade etmektedirler. Ancak kullanım farkları vardır.
Because,
as, since gibi bağlaçlar bir yan cümleyi temel cümleye bağlayan
sözcüklerdir. Yan cümle temel cümleden önce ya da sonra gelebilir.
Therefore,
consequently ve as
a result "bu yüzden, bu nedenle"
anlamını veren geçiş sözcükleridir ve ikinci cümlede kullanılırlar. So, iki
bağımsız cümleyi birleştiren bir bağlaçtır ve o da therefore vb. gibi sonuç
cümlesinde kullanılır. Ancak so cümle içinde transition 'lar gibi yer
değiştiremez ve genellikle kendinden önce bir virgül alır.
e) As a result of ve as a
consequence of, "because of
anlamındadır ve kendilerinden sonra noun/pronoun alarak nedeni ifade eden
cümlede kullanılırlar.
He came late. Consequently, we missed the bus.
We missed the bus as a consequence of his coming late.
[Onun geç gelmesi yüzünden
otobüsü kaçırdık.)
She was busy. As a result, she couldn't help me. As a result of her being busy, she
couldn't help me.
f) So ... that ve such ... that bağlaçları da neden-sonuç ilişkisi ifade eder *,
Cause: It
was too windy. Effect: We couldn't go sailing.
It was so windy that we
couldn't go sailing.
Cause: It
was a wonderful film. Effect: I
watched it again.
It was such a wonderful film
that I watched it again.
g) For "because" ile aynı anlamı
verir ancak kullanımı daha kısıtlıdır.
For, neden belirten cümlenin
başında kullanılır ancak bağlı bulunduğu cümle ikinci bölümde yer alır.
He finished his meal
quickly, for he hadn't eaten anything since the morning. (For'un bağlı
bulunduğu cümle başa gelemez.)
He finished his meal quickly
because he hadn't eaten anything since the morning.
Because he hadn't eaten
anything since the morning, he finished his meal quickly.
For, "not, but"
gibi başka bir bağlaçla kullanılmaz ancak because bu şekilde kullanılabilir.
I got annoyed, not because
he came late but because he didn't inform me that he was going to be late. Geç
kaldığı için değil, geç kalacağını bana bildirmediği için kızdım.
Because
bir
soruya yanıt olarak kullanılabilir ancak for, as ve since bu biçimde
kullanılmaz
- Why were you late for
work?
- Because I missed the bus
h) İki cümle arasında neden-sonuç ilişkisi,
incelediğimiz bu bağlaç ve kalıpların dışında başka sözcük ya da yapılarla
da ifade edilebilir. Şimdi
aşağıdaki cümleleri dikkatle inceleyiniz.
|
Cause
|
|
Effect
|
|
Man
hunts whales in large numbers;
|
therefore as a result. as a result of this. consequently, as a consequence of this, because of this. thus
|
they
face extinction
|
|
Man
hunts whales in large numbers.
|
so
|
they
face extinction.
|
da ifade edilebilir. Şimdi
aşağıdaki cümleleri dikkatle inceleyiniz.
|
Cause
|
|
Effect
|
|
Man
hunts whales in so many whales tha
|
such large numbers that Man hunts
|
they
face extinction
they face
extinction
|
|
Because
Since
Due
to the fact that Owing to the fact that
|
man
hunts whales in large numbers
|
they
face extinction.AS
|
|
Because
of
On
account of Due to Owing to Thanks to As a result of As a consequence of
|
man's
hunting whales in large numbers.
|
they face
extinction
|
|
|
|
|
|
Cause
|
|
Effect
|
|
Man's
hunting whales in large numbers causes
|
|
the
danger of their becoming extinct
|
|
leads
to results in is the reason for is responsible for
|
|
|
|
|
|
|
|
Effect
|
|
Cause
|
|
Whales'
facing extinction
is
due to
is a
consequence of results from
|
is a
result of
|
man's
hunting them in large numbers
|
